کمال گرایی افراطی چیست و چه ویژگی هایی دارد؟

کمال گرایی یک ویژگی شخصیتی است که با تلاش شخص برای عملکرد بی عیب و نقص در ارتباط است. روانشناسان معتقدند ویژگی های مثبت و منفی زیادی در یک فرد کمالگرا وجود دارد که طور ناسازگارانه ای فرد را برای رسیدن به آرمان های غیر قابل دستیابی یا اهداف غیر واقعی سوق می دهند. کمالگرایی افراطی فرد را دچار افسردگی کرده و عزت نفس را کم می کند. با توجه به اینکه گرایش های کمال طلبانه در بین قشر جوان بیشتر شده است، ویژگی های کمال گرایان افراطی را در این مطلب بررسی می کنیم.

اگر این نشانه ها را دارید یک کمالگرای افراطی هستید!

از همان دوران کودکی شیوه های آموزشی به گونه ای است که بچه ها را به سمت کمال هدایت می کند. به بیان ساده همه ما می خواهیم بهترین باشیم و برای بهتر بودن تلاش زیادی انجام می دهیم. تا اینجای کار خیلی خوب و مثبت است و نمی توان ایرادی به کمال گرا بودن گرفت. اما گاهی کنترل از دست فرد خارج می شود. در واقع فرد مورد نظر به طرز وسواس گونه ای سعی در انجام بهترین ها دارد. این امر می تواند مشکلات زیادی را در زندگی به وجود آورد. آنچه مهم است عملی کردن توان بالقوه شخص است. اما گاهی افراط گرایی در کسب کمال، مانع رسیدن به هدف می شود.

شاید یک کمد پر از لباس های رنگارنگ داشته باشید ولی هنوز هم نمی توانید یک لباس مناسب برای مهمانی آخر هفته پیدا کنید. به نظرتان این خوب است یا بد؟ اساسا کمالگرایی افراطی نمی تواند چیز خوبی باشد زیرا هیچ اثر مثبتی در عملکرد فرد ایجاد نمی کند و فرد را از ادامه راه باز می دارد. رایج ترین ویژگی های کمال گراهای افراطی اینها هستند:

۱-کمالگرایی و قانون همه یا هیچ

از نظر یک فرد کمالگرا همه وقایع با یک خط کش به دو گروه تقسیم می شوند. در واقع همه چیز یا خوب است و یا بد. چیزی در این بین وجود ندارد. چنین فردی به جای دیدن خصوصیات فرد در موقعیت های مختلف و در نظر گرفتن زنجیره ای از رفتار فرد، روی یک نکته افراطی تاکید می کند. از نظر یک فرد کمالگرا شما یا باهوش هستید یا خنگ. یا تبل هستید یا زرنگ و …… اینجا حد وسط معنایی ندارد.

۲-افراط و تفریط

یکی دیگر از ویژگی های کمال گرایان افراطی که بی ارتباط با مورد قبلی نیست، همین مورد است. اصلا از اسمش هم پیداست می گوییم کمالگرایی افراطی، پس چه انتظاری از او دارید؟ کمال طلب بودن و میل به بهبود فردی و ارتقا شخصیت اصلا پدیده بدی نیست. مشکل وقتی شروع می شود که کمالگرا در رفتار و کردارش افراطی عمل می کند.

۳- ویژگی هایی کمالگرایی افراطی : گیر دادن

از آنجایی که یک فرد کمالگرا اصلا نمی تواند روی کمک و همکاری دیگران حساب کند همیشه سعی دارد خودش کارها را انجام دهد. چنانچه کمالگرای افراطی کاری را به دیگران بسپارد همچون یک بازرس جنایی، مو را از ماست می کشد. اگر یک کمالگرای افراطی هستید هرگز نمی توانید به عنوان یک مدیر، تفویض اختیار کنید زیرا کار هیچکس را قبول ندارید.

۴- شکست برای کمالگرایی افراطی ممنوع

به نظر می رسد تنها مرگ می تواند یک کمالگرا را شکست دهد. از ویژگی های کمالگرایی افراطی اینست که همیشه می خواهد بهترین باشد. چنین فردی از دیگران هم انتظار دارد بهترین باشند. در نتیجه هیچ اشتباهی از نظر مدیران افراطی قابل گذشت نیست. این جمله که “هر شکست می تواند پله ای برای پیروزی باشد” اصلا در فرهنگ لغات کمال گراها وجود ندارد.

۵- کارهای نیمه کاره

آیا همواره کارها را ناتمام می گذارید؟ آیا در تکمیل پروژه های محوله مشکل دارید؟ کمی دقت کنید شاید در دام شخصیت کمالگرایی افراطی افتاده اید! فرد کمال گرا در اغلب اوقات کارها را نیمه کاره رها می کند زیرا همیشه فکر می کند ” از این بهتر هم وجود دارد” . یک فرد معمولی همه تلاشش را انجام می دهد تا پروژه با موفقیت انجام شود و در نهایت نتیجه تلاش ها را به دیگران ارائه می دهد. اما این از ویژگی های کمالگرایی افراطی است که همیشه در یک قدمی موفقیت، متوقف می شوند.

۶- باید و نبایدهای کمالگرایی افراطی

اگر خیلی باید باید می کنید قطعا یک کمالگرا هستید. شخصیت کمالگرا قوانین پیچیده ای دارد و به این راحتی ها راضی نمی شود. حتی اگر چنین فردی به ظاهر هم اعتراض نکند در ذهن به صورت غیر اداری تکرار می کند: تو باید این کار را انجام دهی. در واقع کمالگرا می خواهد دیگران را مجبور به رعایت قوانین سخت گیرانه اش کند و در صورت عدم انجام مدام اعتراض می کند.

۷- نیاز به تایید دیگران در کمالگرایی افراطی

اعتماد به نفس پایین از ویژگی های کمالگرایی افراطی است. در واقع همه چیز بستگی به واکنش دیگران دارد. این فرد تلاش می کند تا نظر مثبت دیگران را جلب کند به این ترتیب می تواند به سراغ پروژه بعدی برود. تا وقتیکه نتیجه کار منجر به دستاوردهای خوب یشود، خال کمالگرا هم خوب است. در غیر این صورت افسردگی و بی انگیزگی دور از ذهن نیست.

۸-سرزنش در کمال گرایی

قبلا هم گفته شد که هیچ اشتباهی از نظر کمالگرایان قابل پذیرفتن نیست. اگر اشتباهی رخ دهد باید برطرف شود. اما مشکل اینجاست که حتی وقتی کار به درستی انجام شده است نیز هنوز یک فرد کمال گرا خود را سرزنش می کند. در واقع او فکر می کند می توان کار بهتری انجام داد و این کمال مطلق نیست. سرزنش کردن خود یا دیگران هر دو از ویژگی های شخصیتی ناپسند است و نمی تواند هیچ بار مثبتی به همراه داشته باشد.

۹- به تعویق انداختن کارها

به نظر می رسد این یکی از بدترین ویژگی های کمالگرایی افراطی باشد که در شخصیت فرد نهادینه شده است. فرد کمال طلب به دنبال بهترین هست ولی این بهتر و برتر واقعا چیست؟ بسیاری از افراد هرگز دست به هیچ کاری نمی زنند زیرا به دنبال موقعیت بهتری هستند. به تعویق انداختن کارها به معنای از دست دادن فرصت هاست. وقتی مدام کارها را به عقب بیندازید، موقعیت های زیادی را از دست خواهید داد. طرز فکر کمالگرایان افراطی اینطور است که: شاید نتوانم این کار را به بهترین شکل ممکن انجام بدهم و در نتیجه شکست بخورم. اگر قرار است در نهایت شکست بخورم اصلا چرا کار را شروع کنم!

به نظرتان کمال گرایی یک ویژگی مثبت است یا منفی؟ آیا کمال گرا هستید؟

منبع: شاید یک کمالگرا باشید