روش ۶ کلاه راهی برای افزایش مهارت تفکر خلاق
با کلاه های رنگی مهارت تفکر خلاق خود را افزایش دهید! به نظر کمی فانتزی باشد که کلاه های رنگی بتوانند تفکر خلاق را افزایش دهند. کتاب” Six Thinking Hats ” دکتر ادوارد بونو در این مورد حرف هایی برای گفتن دارد. به نظر می رسد اساس تفکر انسان ها تحت تاثیر احساسات مختلف قرار دارد و با آگاهی نسبت به روحیات می توان تفکر خلاق را مدیریت کرد. در واقع مغز انسان به شش روش کاملا متفاوت موضوعات را بررسی کرده و تجزیه تحلیل می کند.
دکتر ادوارد بونو( Edward Charles Francis Publius de Bono) به سال ۱۹۳۳ در مالت متولد شد. وی پزشک، روانشناس، مخترع ، مشاور و نویسنده معروف کتاب شش کلاه تفکر است. اغلب اندیشمندان بونو را یک متفکر خلاق می شناسند. او توانایی فکر کردن را مهم ترین مهارت انسانی می داند که کاملا آموختنی است. مهارت تفکر خلاق و فکر کردن مقوله ای کاملا جدا از “هوش” است. بر خلاف هوش که کاملا ارثی است با آموزش های موثر می توان توانایی فکر کردن افراد را افزایش داد. ادوارد بونو در این زمینه تحقیقات گسترده ای انجام داده و چندین کتاب، جنجال بر انگیز را نگاشته است. اما ۶ کلاه رنگی او با استقبال بسیار بیشتری روبرو شده است.
مهارت تفکر خلاق با کلاه های رنگی ” بونو”
نظریه جالبی در کتاب ۶ کلاه مطرح شده که قابلیت های ذهن و تغییرات ذهنی را گوشزد می کند. نویسنده تجربیات خود در تیم کاری را به رشته تحریر در آورده است. در اجتماع افراد درونگرا، کسانی که غالب و سلطه گر هستند، متفکران راست یا چپ مغز دیده می شوند. رفتار افراد در موقعیت های مختلف بر اساس ۶ تفکر شکل می گیرد. تفکرات شش گانه باعث افزایش خلاقیت، بهره وری، پیشرفت شخصی و بهبود تیمی می شود. منظور از ۶ کلاه رنگی در واقع شش نوع طرز تفکر متفاوت است که برای سهولت با رنگ ها مشخص شده است. رنگ ها شش روش تفکر را مشخص می کند و ارتباطی با دسته بندی افراد. ندارد. این رنگ ها عبارتند از:
- کلاه سیاه محتاط
- کلاه سفید بی طرف
- کلاه سبز خلاق
- کلاه قرمز احساسی
- کلاه زرد منطقی
- کلاه آبی متفکر
شش کلاه رنگی برای افزایش مهارت تفکر خلاق
شش کلاه رنگی برای افزایش مهارت تفکر خلاقآماده امتحان کردن کلاه های مختلف تفکر هستید؟
مهارت تفکر خلاق با موفقیت شخص در موقعیت های کاری و زندگی ارتباط دارد. در واقع با یادگیری این مهارت به یک تفکر ساده، موازی و موثر دست پیدا می کنید که با ذهن و ذکاوت درگیر می شود. به این ترتیب مجموعه ای قدرتمند از تفکرات خلاق را در اختیار دارید. بسیاری از شرکت های بزرگ بین المللی در تیم کاری خود از افرادی که دارای شش عملکرد تفکیک شده، تفکر هستند استفاده می کنند. “کلاه تفکر” اصطلاحی سمبولیک است که با رنگ ها از هم متمایز می شود
داوری و احتیاط با کلاه سیاه
وقتی کلاه سیاه تان را به سر می کنید مجوز کامل برای بدبین بودن دارید! تا جایی که می شود به اندازه ممکن منفی منطقی باشید. روی خطاها، مشکلات، خطرات و موانع احتمالی متمرکز شوید. فرض کنید روی یک پروژه جدید کار می کنید در این صورت حق دارید روی واقعیت های موجود، تجارب قبلی، سیستم های مورد استفاده و سیاست های کاری، نگاهی منفی و بدبینانه داشته باشید. این به معنای تجزیه تحلیل موقعیت با رعایت جوانب احتیاط است.
کلاه سفید بی طرف
برای افزایش مهارت تفکر خلاق لازم است تا کلاه های دیگر را هم امتحان کنید. اگر آماده اید کلاه سفید تفکر را به سر کنید. تفکر کلاه سفید تنها روی صورت های عینی، شهود، مدارک موجود بررسی می کند. در این بررسی کاملا بی طرف باشید و بی طرفانه سوال کنید. برداشت ها و عقاید شخصی را در نظر نگیرید. فقط حقایق، اطلاعات، آمار و اعداد معتبر مهم هستند. هر کاری که انجام می دهید یا نمی خواهید انجام دهید بر اساس حقایق تایید شده و همچنین واقعیات عینی معتبر باشد.
افزایش مهارت تفکر خلاق با کلاه سبز
وقتی کلاه سبز را بر سر دارید باید کاملا خلاق باشید. همه ایده ها، برداشت ها و مفاهیم ارزش بررسی کردن را دارند. تا حد امکان گزینه های مختلف را جستجو کنید. از نظر فکری آماده هر نوع ایده جدیدی باشید. اکتشافات جدید، تظاهرات فکری عجیب و غریب و یا حتی هر ایده بکری می تواند افق های جدیدی را به همراه داشته باشید. روی تولید ایده های جدید تمرکز کنید نه روی ارزیابی و بررسی این ایده ها.
مهارت تفکر خلاق بونو
مهارت تفکر خلاق بونوکلاه های قرمز احساساتی
زمان هایی فرا می رسد که باید به قلب خود رجوع کنید همه احساسات، قضاوت ها، شواهد و ادراکات مرتبط با موضوع را مطرح کنید. برای داشتن مهارت تفکر خلاق گاهی لازم است تا نگرانی در مورد آینده را کنار بگذارید و به احساس قلبی تان اعتماد کنید. شاید هیچ توجیه منطقی برای این انتخاب وجود نداشته باشد ولی هر چه که هست، تصمیمات قلبی گاهی بهترین انتخاب ها هستند.
منطقی های کلاه زرد
کلاه زرد به دنبال بهترین سناریو ، منطقی ترین نتیجه مثبت است. فرصت ها، مزایا و چشم انداز آینده را در نظر بگیرید. دلایل و چرایی انجام کار و مزایایی که از آن عاید می شود اساس تفکر خلاق کلاه های زرد را تشکیل می دهد. از خود بپرسید چرا باید این کار را انجام دهید! چگونه و چه کسی به شما کمک خواهد کرد؟ آیا این کار ارزش انجام دادن را دارد؟
مهارت تفکر خلاق کنترل شده کلاه آبی
بونو معتقد است تفکر خلاقانه با تعویض کلاه های رنگی در طی یک پروسه کاری، افزایش پیدا می کند. وقتی کلاه آبی هستید تنها روی هدف تمرکز کنید. کلاه آبی ها زیاد فکر می کنند و با نگاهی متفاوت به موضوع نگاه می کنند. مهارت تفکر خلاق را می توان با تغییر مواضع ذهنی افزایش داد. تمثیل های کلاه رنگی زبان مشترکی است که نشان دهنده طرز تلقی یک فرد در موقعیت های متفاوت است. در واقع برای بهره وری بیشتر لازم است تا از جهات مختلف به یک موضوع نگاه شود. صرف داشتن نگاهی انتقادی یا خوشبینانه به موضوع نمی تواند راهکار خوبی برای موفقیت باشد. با مراجعه به عقل و منطق و بدون دخالت قلب و احساس، تصمیم گیری ها کامل نیست. احساسات هم بخشی از تفکر انسان است و نباید نادیده گرفته شود.
شیوه های شش گانه تفکر منجر به بهبود کیفیت عملکرد و ارتقا مهارت تفکر خلاق می شود! قدرت تفکر خود را چگونه ارزیابی می کنید. آیا همیشه یک کلاه به سر دارید؟
دیدگاهتان را بنویسید