اجایل کوچینگ چیست و چه کاربردی دارد؟
“اجایل کوچ” یا مربی اجایل، فردی متخصص است که به شرکتها و گروههای کاری کمک میکند تا از روشهای “سریع” استفاده کنند. این روشها به آنها کمک میکنند تا کارشان را بهتر و سریعتر انجام دهند، به خصوص در پروژههای پیچیده مثل ساخت نرمافزار.
تصور کنید یک تیم فوتبال میخواهد اکثر بازیهایش را ببرد و قهرمان شود. مدیرفنی تیم (همان اجایل کوچ) به بازیکنان و مربیان (گروههای کاری) و حتی مدیران باشگاه (مدیران ارشد شرکت) کمک میکند تا بهتر با هم همکاری کنند. او تلاش میکند تا آنها اگر لازم شد برنامهریزیهایشان را مرتب تغییر دهند، و همیشه به دنبال راهی برای پیشرفت باشند.
این مربیها معمولاً خودشان تجربه زیادی در کارهایی مثل مدیریت پروژهها، توسعه نرمافزار یا فناوری اطلاعات دارند. آنها با روشهای خاصی که در اجایل وجود دارد، مثل “اسکرام (Scrum)” (یک روش برنامهریزی و کار در دورههای کوتاه) و “کانبان (Kanban)” (یک روش برای دیدن و مدیریت کارها)، کاملاً آشنا هستند و میدانند چطور آنها را به دیگران آموزش دهند و در شرکت پیادهسازی کنند.
هدف اصلی اجایل کوچ این است که سازمانها را انعطافپذیرتر کند تا بتوانند سریعتر به تغییرات پاسخ دهند و محصولات یا خدمات بهتری را ارائه نمایند.
تفاوت بین اجایل کوچ (Agile Coach) و اسکرام مستر (Scrum Master) چیست؟

به زبان ساده، اسکرام مستر فردی است که به یک تیم کمک میکند تا از روش اسکرام استفاده کند. اسکرام یک روش خاص برای انجام پروژهها است که به تیمها کمک میکند تا کارها را به صورت منظم و کارآمد پیش ببرند. اسکرام مستر مطمئن میشود که تیم قوانین اسکرام را رعایت میکند و موانع را از سر راه تیم برمیدارد.
بیشتر بدانید: کوچینگ کودکان چیست و چه مهارت هایی را یاد می گیرند؟
اما اجایل کوچ نقش وسیعتری دارد. او فقط به یک روش خاص (مثل اسکرام) محدود نمیشود و با روشهای مختلفی برای بهبود کارایی تیمها و سازمانها آشنا است. مربی چابک به تیمها و حتی بخشهای بزرگتر یک سازمان کمک میکند تا به طور کلی چابکتر شوند، یعنی بتوانند به سرعت و به راحتی با تغییرات سازگار شوند و پروژهها را بهتر مدیریت کنند.
در واقع، اسکرام مستر معمولاً روی یک یا چند تیم تمرکز میکند، در حالی که اجایل کوچ در سطح وسیعتری کار میکند و میتواند به کل یک دپارتمان یا حتی کل سازمان مشاوره بدهد. نقش اجایل کوچ کمتر مشخص است و او اغلب باید راهکارهای جدیدی برای مشکلات پیدا کند، در حالی که نقش اسکرام مستر واضحتر است زیرا بر اجرای یک روش مشخص (اسکرام) تمرکز دارد.
سیزن هیوز، یکی از اجایل کوچهای باتجربه، میگوید: “انتقال به نقش مربیگری اجایل، افراد را از “حباب اسکرام” خارج کرده و به یک نقش گستردهتر و مستقل از چارچوب میبرد.”
تفاوت Agile Coach و مدیر پروژه (Project Manager) چیست؟
همکاری اجایل کوچها و مدیران پروژه به نفع یک تیم یا سازمان است.
اجایل کوچها به بهبود فرهنگ کلی محیط کار کمک میکنند. آنها فضایی را ایجاد میکنند که در آن تیمها و افراد برای انجام کار خود و همکاری در تصمیمگیریها تشویق میشوند و در عین حال توانایی انطباق با تغییرات و بهبود مستمر را پیدا میکنند.

بنابراین، در حالی که اجایل کوچها بر بهبود رویکردهای کلی کار تمرکز دارند، مدیران پروژه بیشتر بر اجرای موفقیتآمیز وظایف مشخص نظارت میکنند و هر دو برای موفقیت یک سازمان لازم هستند.
۴ رویکرد یک اجایل کوچ
اجایل کوچها آموزش میدهند، راهنمایی میکنند، تسهیلگر هستند و میآموزند. آنها گوش میدهند، اما رهبری نیز میکنند. ممکن است یک روز یک مدیر اجرایی باتجربه را به چالش بکشند و روز دیگر از یک توسعهدهنده در حال تقلا حمایت کنند. آنها تیمها را میسازند، به تعیین اهداف کمک میکنند، نمودارهای سازمانی را بازطراحی میکنند و کل سازمان را در مورد روشهای اجایل کار کردن آموزش میدهند.
بیشتر بدانید: کوچینگ برای اعتماد به نفس
برای درک جزئیتر این مسئولیتهای متنوع، بیایید نگاهی عمیقتر به چهار رویکرد اصلی یک اجایل کوچ بیندازیم.
۱. معلم
اجایل کوچ در نقش معلم، دانش خود را در مورد اجایل با دیگران به اشتراک میگذارد. او به افراد یاد میدهد که چگونه مشکلات خود را بر اساس اصول اجایل حل کنند. این آموزش میتواند به شکل رسمی در کلاسها یا به صورت غیررسمی در طول جلسات روزمره تیم اتفاق بیفتد. هدف این است که همه اعضای تیم بتوانند موانع سر راه خود را بهتر برطرف کنند.
۲. مربی (Mentor)
در نقش مربی، اجایل کوچ با تعهد طولانیتری به افراد کمک میکند. او از تجربه و تخصص خود برای راهنمایی اعضای تیم در کارشان استفاده میکند. این راهنمایی شامل آموزش عملی اصول و ارزشهای اجایل مانند تعهد، تمرکز و شفافیت است تا افراد مستقلتر و مؤثرتر عمل کنند. علاوه بر این، مربی حمایتهای لازم را برای پیشرفت شغلی افراد نیز فراهم میکند.
۳. تسهیلگر
اجایل کوچ به عنوان تسهیلگر، جلسات، تصمیمگیریها و تعاملات تیم را مدیریت میکند. او به تیمها کمک میکند تا اختلافات را حل کنند، موانع را از بین ببرند و به اهداف خود برسند. نقش تسهیلگر نه تنها به حل مشکلات فعلی کمک میکند، بلکه با ایجاد ارتباطات مؤثر و پویایی مثبت در تیم، از بروز مشکلات در آینده نیز جلوگیری میکند.
۴. کوچ حرفهای (Professional Coach)
اجایل کوچ در نقش کوچ حرفهای، به افراد یا گروهها کمک میکند تا به یک هدف خاص برسند یا یک مشکل پیچیده را حل کنند. این نقش بر خلاف مربیگری، بر روی بهبود کلی تمرکز ندارد، بلکه هدفمند و بر روی یک موضوع خاص متمرکز است. در این حالت، اجایل کوچ لزوماً دانش اجایل را به کار نمیگیرد، بلکه با مهارتهای گوش دادن فعال و رهبری خود، افراد را تشویق میکند تا راهحلهای خود را برای مشکلات پیدا کنند.
اجایل کوچ چه کارهایی انجام میدهد؟

- برنامهریزی و طراحی استقرار اجایل در چندین تیم.
- برگزاری جلسات آموزشی در مورد چارچوبهای اجایل مانند Scrum، Kanban و SAFe.
- پرورش فرهنگ باز بودن و امنیت روانشناختی.
- آموزش به رهبران (مانند اسکرام مسترها، صاحبان محصول و مدیران اجرایی) در زمینه رویکردهای رهبری اجایل.
- توسعه یک مدل عملیاتی یا نقشه راه برای رویکردهای اجایل آینده.
- پیشگامی به عنوان یک الگوی عملی برای ارزشهای اجایل.
چرا اجایل کوچینگ (Agile Coaching) مهم است؟
سازمانها گاهی برای پیشرفت در کار خود، از روشی به نام مدیریت پروژه آبشاری (Waterfall) به روشی جدیدتر به نام اجایل تغییر میکنند. مدیریت آبشاری مانند برنامهریزی دقیق و گام به گام یک پروژه است که باید همه مراحل آن یکی پس از دیگری و به ترتیب انجام شوند. اما روش اجایل انعطافپذیرتر است و به تیمها اجازه میدهد که کارها را در مراحل کوچکتر انجام دهند و در طول مسیر تغییرات را بپذیرند.
بیشتر بدانید: ۵ سوال کوچینگی برای رفع تعارضهای خانوادگی
معمولاً این تغییر زمانی اتفاق میافتد که سازمان با مشکلی بزرگ در یک پروژه مواجه میشود یا درآمدش کم میشود، مثلاً چون رقبای آن از روشهای سریعتر و اجایلتر استفاده میکنند.
برای اینکه یک سازمان اجایل شود، باید شیوه همکاری تیمها را بهطور اساسی تغییر دهد. فقط استفاده از ابزارها و مراحل مشخصی مانند اسکرام (Scrum)، کانبان (Kanban) یا اسپاتیفای (Spotify) کافی نیست. بخش سختتر، تغییر طرز فکر کارمندان و فرهنگ کلی شرکت است. وظیفه اجایل کوچها دقیقاً همین است؛ آنها به سازمانها کمک میکنند تا این تغییرات فکری و فرهنگی را ایجاد کنند.
گاهی اوقات هم سازمانها قبلاً از اجایل استفاده میکنند اما در اجرای آن مشکل دارند یا میخواهند آن را بهتر کنند. در این شرایط، اجایل کوچ وارد عمل میشود تا راههایی برای بهبود فرآیندهای کاری و فرهنگ تیمی پیدا کند.
دیدگاهتان را بنویسید